برنامه ریزی تعمیرات

برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات – قسمت اول

برنامه ریزی چیست ؟

برنامه ریزی عبارت است از «تفکر در کلیات و جزئیات برنامه» و یا به عبارت دیگر تعیین و اتخاذ شیوه و روشهایی که ما را در به بهترین نتیجه مطلوب برساند. ( کتاب مدیریت تولید، ص۱۹. )
بنابر قولی دیگر: برنامه ریزی متضمن تعیین هدفها و مقاصد سازمان و تهیه نقشه و برنامه ی کار است. برنامه ها نشان می دهند که هدفها چگونه باید تحقق یابند. ( کتاب مدیریت رفتار سازمانی، ص۱۴)

اهمیت برنامه ریزی

از تعاریف فوق می توان این برداشت را نمود که برنامه ریزی به معنی مشخص کردن طرح کار و نقشه برای اقدامات عملی و رفتاری در آینده است.

در کنار توسعه سخت افزارها و سرمایه گذاری ها بر روی ماشین آلات و ساختمان ها ، لازم است آموزش مدیریت از شان و کیفیت بالایی برخوردار باشد تا نظام های جدید مدیریتی در برنامه ریزی ، سازماندهی ، تجهیز نیروی انسانی ، هدایت و رهبری ، کنترل و مدیریت اطلاعات ، جایگزینی روش های سنتی  اداره کارخانه ها بشود تا بتوان به زایش داخلی صنایع دل بست.

برنامه ریزی تعمیرات – قسمت اول

در کشور ما با درآمدهای حاصل از صادرات نفت ، مرتبا ظرفیت های نو ایجاد می شوند اما اغلب کارخانه های جدید به علت سوء مدیریت و نبودن بسترهای محیطی مناسب برای رشد از مسیر پویایی دور مانده و راه تنزل و فرسودگی را طی می کنند و دولت برای این که این قبیل صنایع با تعطیلی و بحران کارگری رو به رو نشوند به آن ها منابع مالی و سوبسیدهایی ترزیق می کند و این دور باطل یعنی بهره وری پایین ، کیفیت نامناسب محصول و وابستگی هرچه بیشتر به بودجه کل کشور ادامه می یابد.

یکی از تخصص های مهندسان صنایع، نگهداری و تعمیرات تجهیزات و استمرار کارکرد آنها و کاهش موثر و کارای توقفات ماشین آلات، تجهیزات و دستگاه های موجود در خط تولید کارخانجات و کارگاه های صنعتی است.

اغلب ما در مواجهه با چنین مسایلی سعی می کنیم از روش ساده سعی وخطا در تحلیل آن استفاده کنیم

روش ساده سعی وخطا:

تولید می کنیم و تولید می کنیم. هر وقت ماشینی خراب شد، به هر قیمتی شده تعمیرش می کنیم و آن را به چرخه تولید باز می گردانیم و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی کنیم.
تا وقتی تجهیزاتی خراب نشده اند لازم نیست نگران باشیم و لازم نیست بیهوده هزینه ای به سازمان تحمیل کنیم.

متاسفانه این روش، روش صحیح و مناسبی نیست و ثابت شده که پر هزینه ترین روش است!

برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات و کاهش هزینه های مربوطه مساله ی مهمی در اغلب واحدهای صنعتی است و عدم بهره گیری از روش های علمی در حل آن می تواند سود دهی و کیفیت محصولات را تحت تاثیر مستقیم خود قرار دهد.

برخی ملزومات پایه برای رشد و توسعه ی صنایع :

• بستر سازی قانونی
• وجود سیستم قضایی مستقل از دولت
• ثبات اقتصادی
• ثبات سیاسی
• حذف انحصار و ایجاد فضای رقابت
• تدوین و اجرای قوانین حمایت از مصرف کننده
• شان و کیفیت بالای آموزش مدیریت
• بکارگیری مدیران برجسته ، کار آزموده و منتخب از خود صنعت
• خاتمه دادن به سوء مدیریت ها
• جایگزینی روش های سنتی اداره کارخانه ها با روشهای علمی

آقای دکتر دمینگ در یکی از سخنرانیهایش در ایالات متحده میگوید :

“در راستای حمایت از صنایع و تولیدات داخلی و به جای پرداختن به مقوله اساسی کیفیت ،  اگر بخواهیم صرفا به تصویب مقررات سفت و سخت و بستن تعرفه های سنگین گمرگی بسنده کنیم ، نتیجه ای نخواهد داشت مگر ترویج بی لیاقتی “

برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات

یک گروه مدیریت متعهد، شایسته و منطقی لازمه هر تجارت و فعالیت موفقی است و هیچ چیز (از جمله ۶Sigma, TQM, TPM, RCM, EFQM, و شعارهای مشابه و فعالیتهای شعاری اینچنینی) به خودی خود قادر به ارائه این جزء اساسی در هر سازمان موثری نخواهد بود.

استفاده از روش علمی برای طرح و تدوین سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات

برخی از عواملی که باعث لزوم این نوع برخورد می شوند :

• افزایش میزان سرمایه گذاری
• افزایش ظرفیت تولید
• سیستم های اتوماسیون
• پیشرفت تکنولوژی
• افزایش راندمان

مزایای ایجاد و بهبود سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات

• حفظ سرمایه ها ( ماشین آلات و ساختمانها و … ) و افزایش عمر مفید کارخانه
• کنترل هزینه های نگهداری و تعمیرات
• ایجاد محیط امن
• حداکثر استفاده از ماشین آلات و کاهش زمان بیکاری آنها
• ارزیابی عملکرد ماشین آلات ( به منظور تنظیم سیاستهای آتی )

آثار اتوماسیون بر امر نگهداری و تعمیرات

• پیچیده تر شدن و پر هزینه تر شدن کار نت
• کاهش نسبی تعداد پرسنل مستقیم تولید و افزایش
• نیروی انسانی درگیر در نت
• افزایش قابل توجه هزینه های ناشی از بیکاری سیستم
• نیاز به سیستماتیک بودن روش نت

هزینه های نگهداری و تعمیرات

1. مستقیم : هزینه ساعات کارکرد نیروی انسانی , دستمزد کارگران , مواد و قطعات ، هزینه های بالا سری و . . .
2. غیر مستقیم : هزینه رکود در امر تولید در اثر توقف ماشین ها و یا انتظار ماشینها برای تعمیر , ضایع شدن مواد در حال تولید در اثر خرابی های ناگهانی و . . .

برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات

افزایش فعالیت های مربوط به PM باعث کاهش فعالیت های تعمیرات اضطراری می شود و بین این دو یک حالت بهینه ای وجود دارد .

از مهمترین فعالیت های بخش نت پیدا کردن حدود اقتصادی ( و یا بهینه ) فعالیت های مربوط به PM و اضطراری است .

نتایج حاصل از اعمال برنامه های نت

۱- امکان برنامه ریزی و کنترل تولید
۲- کم شدن ضایعات تولید
۳- برخورداری محصول از کیفیت بهتر

۴- جلوگیری از رکود تولید
۵- کم شدن احتیاج به ظرفیت های اضافی
۶- بالا رفتن عمر اقتصادی ماشین آلات
۷- کم شدن احتیاج به نگهداری محصولات نیمه تمام بین کارگاهی
۸- تأمین ایمنی برای بهره برداری از تجهیزات

برنامه ریزی و کنترل امور نگهداری و تعمیرات

برنامه ریزی :

• نگهداری پیشگیری
• تعمیرات اصلاحی
• تعمیرات اساسی
• تعویض قطعات
• پیش بینی و تهیه لوازم یدکی
• ثبت و نگهداری اطلاعات
• پیش بینی برای تعمیرات اضطراری

کنترل :

• کنترل صحیح در اجرای برنامه ها

ضروریات یک سیستم نت :

۱- برنامه نت برای ساختمانها و تجهیزات
۲- کنترل اجرای برنامه
۳- مستند سازی , ثبت و تجزیه و تحلیل نتایج

اجزاء اصلی یک سیستم نت :

۱- لیست تجهیزات ( شناسنامه تجهیزات ) : خلاصه فهرست کامل و بهنگامی از کلیه تجهیزات , دستگاهها و کلاً دارائی های فیزیکی که باید نگهداری و تعمیرات شوند .به طور معمول امور مالی چنین لیستی را در اختیار دارد (بر چسب اموال ).

۲- برنامه زمان بندی نت :
تهیه برنامه های زمان بندی برای بازدید ها , روغن کاری ها و . . . برای کلیه اقلام موجود در لیست تجهیزات .

۳- راهنمای فعالیت ها :
فرم هایی که کلیه فعالیت های مربوط به امور نت به طور دقیق و مرتب در آن مشخص باشد .

۴- کنترل فعالیت های نت :
فعالیت های تعیین شده در برنامه نت در زمان های مشخص به اجرا در آید .

۵- برنامه زمان بندی تأمین نیروی انسانی :
تخصیص نیروی انسانی لازم برای فعالیت های نت .

۶- ثبت فعالیت های نت :
همه فعالیت های انجام شده مستند و مکتوب شود . استفاده های بعدی گزارش به مدیریت

۷- سازماندهی پشتیبانی نت :
سازمان دهی اطلاعات فنی , قطعات یدکی , ابزار و . . .

۸- هماهنگی با بخش تولید :
وجود سیستم مؤثری جهت توافق با مدیریت تولید در مورد زمان انجام فعالیت های نت .

۹- تعمیرات اساسی و کلی : 
انجام تعمیرات اساسی مبتنی بر برنامه زمان بندی نت

۱۰- سیستم هزینه :
روشهای هزینه یابی در بخش نت

۱۱- آموزش :
آموزش های لازم برای افراد در مورد عملکرد سیستم نت ، آموزش تعمیرکاران، …