شاخص انطباق با برنامه نگهداری و تعمیرات (Planned Maintenance Compliance – PMC)

شاخص PMC یا انطباق با زمان‌بندی و برنامه نگهداری، یکی از شاخص‌های کلیدی در مدیریت نگهداری و تعمیرات محسوب می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده میزان پایبندی سازمان به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای فعالیت‌های نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance) است. ارزیابی دقیق این شاخص به سازمان‌ها کمک می‌کند تا عملکرد سیستم‌های نگهداری خود را تحلیل کرده و استراتژی‌های بهینه‌تری را تدوین کنند.

هدف از محاسبه شاخص PMC

شاخص Planned Maintenance Compliance با اهداف زیر محاسبه می‌شود:

۱. ارزیابی پایبندی به برنامه‌ریزی

PMC نشان می‌دهد که چند درصد از فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده به‌موقع و طبق زمان‌بندی انجام شده‌اند. میزان بالا در این شاخص، به معنای انضباط در اجرای برنامه‌های نگهداری است.

۲. کاهش خرابی‌های غیرمنتظره

اجرای صحیح و به‌موقع فعالیت‌های نگهداری پیشگیرانه موجب کاهش خرابی‌های ناخواسته شده و سازمان را از هزینه‌های اضافی مرتبط با تعمیرات اضطراری نجات می‌دهد.

۳. بهبود عملکرد تجهیزات

نگهداری منظم و مطابق برنامه باعث افزایش قابلیت دسترس‌پذیری تجهیزات، بهبود کارایی و جلوگیری از توقف ناگهانی در فرآیندهای تولید می‌شود.

۴. تحلیل عملکرد تیم نگهداری

PMC به مدیران کمک می‌کند تا عملکرد تیم نگهداری را ارزیابی کرده و نقاط ضعف احتمالی در اجرای برنامه‌های نگهداری را شناسایی کنند.

فرمول محاسبه شاخص PMC

برای محاسبه شاخص PMC از فرمول زیر استفاده می‌شود:

PMC = (تعداد فعالیت‌های نگهداری انجام‌شده به‌موقع / تعداد کل فعالیت‌های نگهداری برنامه‌ریزی‌شده) × ۱۰۰

اجزای فرمول:

1. تعداد فعالیت‌های نگهداری انجام‌شده به‌موقع: شامل تمام فعالیت‌هایی است که طبق برنامه‌ریزی و در زمان تعیین‌شده انجام شده‌اند.
2. تعداد کل فعالیت‌های نگهداری برنامه‌ریزی‌شده: شامل تمام فعالیت‌های پیشگیرانه که برای یک بازه زمانی مشخص برنامه‌ریزی شده‌اند.

اهمیت شاخص PMC در مدیریت نگهداری و تعمیرات

شاخص PMC نقش مهمی در بهینه‌سازی نگهداری و تعمیرات سازمان‌ها ایفا می‌کند. دلایل اهمیت آن عبارتند از:

۱. ارزیابی انضباط نگهداری

PMC میزان پایبندی تیم نگهداری به زمان‌بندی‌های تعریف‌شده را مشخص می‌کند و نشان می‌دهد که تا چه حد فعالیت‌ها طبق برنامه انجام شده‌اند.

۲. کاهش خطر خرابی تجهیزات

اجرای به‌موقع فعالیت‌های نگهداری پیشگیرانه می‌تواند ریسک خرابی‌های غیرمنتظره را کاهش داده و پایداری تجهیزات را تضمین کند.

۳. افزایش عمر مفید تجهیزات

نگهداری و تعمیرات به‌موقع کمک می‌کند تجهیزات مدت‌زمان بیشتری عملکرد بهینه داشته باشند و هزینه‌های مرتبط با تعویض یا تعمیرات اساسی کاهش یابد.

۴. بهینه‌سازی منابع سازمان

PMC مدیران را در مدیریت بهتر منابع، از جمله نیروی انسانی و موجودی قطعات یدکی، یاری می‌دهد.

استراتژی‌های بهبود شاخص PMC

برای دستیابی به یک شاخص PMC بالا، موارد زیر باید در دستور کار قرار بگیرد:

۱. برنامه‌ریزی دقیق‌تر:

ایجاد یک برنامه نگهداری پیشگیرانه منظم و بهینه برای تجهیزات و سیستم‌ها می‌تواند به بهبود شاخص PMC کمک کند.

۲. استفاده از فناوری‌های پیشرفته:

استفاده از ابزارهایی مانند نرم افزار CMMS و اینترنت اشیا (IoT) جهت نظارت بر زمان‌بندی و هشدارهای پیشگیرانه، نقش مؤثری دارد.

۳. آموزش تیم نگهداری:

آموزش پرسنل نگهداری در مورد اهمیت اجرای منظم فعالیت‌ها و آشنایی با ابزارهای پیشرفته می‌تواند تأثیر مثبتی بر شاخص PMC داشته باشد.

۴. تحلیل داده‌های تاریخی:

استفاده از داده‌های عملکرد تجهیزات در گذشته برای تحلیل نقاط ضعف و شناسایی الگوها، می‌تواند به برنامه‌ریزی بهتر منجر شود.

۵. مدیریت موجودی قطعات:

عدم دسترسی به قطعات یدکی در زمان مناسب می‌تواند اجرای برنامه نگهداری را مختل کند. ایجاد یک سیستم مدیریت موجودی مؤثر ضروری است.

سطح ایده‌آل شاخص PMC

• PMC بالای ۹۰٪: نشان‌دهنده انضباط بالا در اجرای برنامه‌های نگهداری است و از عملکرد مطلوب تجهیزات خبر می‌دهد.
• PMC کمتر از ۷۰٪: هشدار جدی برای مدیران است که نیازمند بازنگری در فرآیندهای نگهداری و تعمیرات است.

نتیجه‌گیری

شاخص Planned Maintenance Compliance (PMC)، نمایانگر میزان پایبندی به فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده است. این شاخص به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا عملکرد تیم نگهداری را ارزیابی کرده، خرابی‌های غیرمنتظره را کاهش دهند و تجهیزات را در بهترین شرایط عملیاتی نگه دارند.

بهبود شاخص PMC سازمان‌ها را در دستیابی به عمر مفید بیشتر تجهیزات، کاهش هزینه‌های تعمیرات اضطراری و بهینه‌سازی منابع کمک می‌کند.